Rzecz o współpracy sieci i rolników
Europejska Sieć Rozwoju Obszarów Wiejskich (ENRD) i europejskie zrzeszenie organizacji rolniczych i spółdzielczych COPA-COGECA przeprowadziły 05 lutego 2020r. warsztaty mające na celu ocenę poziomu współpracy pomiędzy organizacjami zrzeszającymi rolników i jednostkami wsparcia Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich (KSOW) w poszczególnych państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Spotkanie jest częścią przygotowań Dyrekcji Generalnej Rolnictwo wobec sieci KSOW i Sieci na rzecz Innowacji w Rolnictwie i Obszarach Wiejskich (SIR) w następnej perspektywie finansowej. Zakres zadań przyszłej sieci nie tylko obejmie zagadnienia i zadania obecnie podlegające sieciom KSOW i SIR, ale także powinien objąć wszystkie zagadnienia zarówno pierwszego jak i drugiego filaru Wspólnej Polityki Rolnej. Istnieje zatem potrzeba włączenia organizacji rolniczych jak i poszczególnych rolników w sieciowanie, prowadzone przez wspólną sieć KSOW i SIR, czy też znaczne zwiększenie zaangażowania w zagadnienia istotne dla rolnictwa i leśnictwa.
Rozwój sieci przedstawiany jest przez Komisję Europejską jako wydarzenie ewolucyjne, które ma zapewnić, żeby zagadnienia dotyczące rozwoju obszarów wiejskich były prowadzone przy udziale wszystkich interesariuszy wpływających na rozwój społeczny i gospodarczy obszarów wiejskich. Obecny podział na oddzielne sieci KSOW i SIR, jak i niewystarczający zdaniem Komisji poziom współpracy z rolnikami powoduje, że istotne dyskusje na temat np. wyludniania się obszarów wiejskich, czy zmian klimatu prowadzone są z pominięciem istotnych interesariuszy.
Przyszła sieć funkcjonować będzie przy kontynuacji innych inicjatyw, skierowanych na obszary wiejskie – w szczególności wsparcie i promocja Grup Operacyjnych, działalności eksperckich prac EIP-AGRI, czy też finansowania na badania ze strony programu Horyzont Europa. Pamiętać należy, zdaniem Komisji Europejskiej, że wsparcie publiczne dla rozwoju obszarów wiejskich powinno także być dostępne z innych źródeł, jak na przykład Europejski Funduszy Społeczny, program wspólnotowy LIFE, czy też ze środków krajowych i samorządowych.
Uczestnicy spotkania często jednak wskazywali na fakt, że istniejące sieci krajowe (w szczególności te elementy, które zajmują się zagadnieniem innowacji, jak w przypadku Polski sieć SIR) już współpracują z rolnikami i organizacjami rolniczymi. Współpraca ta jest integralną częścią funkcjonowania Grup Operacyjnych w ramach działania ‘Współpraca’; jest niezbędnym elementem pracy doradców rolniczych; oraz jest widoczna przy różnego rodzaju konkursach (jak np. Rural Inspiration Awards, gdzie jednym ze zwycięzców ubiegłorocznego wydania był rolnik z Mazowsza, Pan Krzysztof Kowalski). Organizacje rolnicze znajdują wśród partnerów KSOW, którzy realizują operacje partnerskie KSOW.
Na podstawie wypowiedzi przedstawicieli COPA-COGECA jak i różnych sieci KSOW (przede wszystkim ze Szwecji, Portugalii, Polski i Chorwacji) wynikało, że współpraca z rolnikami i ich przedstawicielami rozwija się, gdy:
- sieć stanowi bezstronne i wiarygodne miejsce spotkań i dyskusji na temat problemów i szans obszarów wiejskich, w tym tematów drażliwych; oraz
- sieć potrafi dostarczyć rolnikom usługi i pomysły, które oni uznają za wartościowe – czy to przez dostarczanie informacji o innowacyjnych czy praktycznych rozwiązaniach, czy też przez organizację wizyt studyjnych czy spotkań interesujących dla rolników.
Z punktu widzenia przedstawiciela COPA-COGECA pytanie ‘co w tym dla mnie’ jest dla rolników istotne nie tylko w dyskusjach na temat przyszłej Wspólnej Polityki Rolnej, lecz także gdy myślimy o przyszłej sieci KSOW i SIR. Sieć powinna być neutralnym i bezpiecznym miejscem dla działań i dyskusji na rzecz obszarów wiejskich, gdzie szanowane są propozycje najróżniejszych interesariuszy. Ważnym elementem dyskusji jest konflikt pomiędzy zapowiedzianym zmniejszeniem środków na WPR przy jednoczesnym rozszerzeniu zadań – zagadnienie także istotne dla przyszłej sieci.
Z punktu widzenia przedstawiciela sieci ENRD istotne jest w obecnym okresie bardzo rożne podejście na poziomie państw członkowskich, jeżeli chodzi o koncepcje organizacji i funkcjonowania sieci. Pozwala to czerpać przykłady dobrej praktyki. Teraz, gdy plany na nową wspólną politykę rolną zakładają, że Komisja w mniejszym stopniu będzie państwom członkowskim narzucać w jaki sposób powinny osiągnąć zakładane efekty WPR, istnieje ryzyko zbytniego rozróżnienia się podejść. Jeszcze trudniej może się stać przełożenie tych przykładów dobrej praktyki w innych państwach członkowskich.
Dodatkowe informacje o wydarzeniu, relacja zdjęciowa jak i prezentacje (w języku angielskim) dostępne są tu: https://enrd.ec.europa.eu/news-events/events/joint-enrd-copa-cogeca-workshop-cultivating-network-connections_en.
