W dniu 30 marca br. w Auli Kryształowej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie odbyła się ogólnopolska konferencja pt. „Tworzenie rozwiązań systemowych wzmacniających transfer wiedzy i innowacji pomiędzy doradztwem rolniczym a uczelniami”. Organizatorem Konferencji było Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie – Dział Innowacji w Rolnictwie we współpracy ze Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie oraz Instytutem Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowym Instytutem Badawczym w Warszawie.
Celem Konferencji było zaprezentowanie wyników badań na temat stanu współpracy pomiędzy doradztwem rolniczym i uczelniami publicznymi, kształcącymi w zawodach rolniczych oraz oceny obecnego funkcjonowania Systemu Wiedzy i Innowacji w Rolnictwie (AKIS) w Polsce.
Wydarzenie zgromadziło liczne grono przedstawicieli świata nauki, reprezentowane przez dziekanów i prodziekanów wydziałów rolniczych, profesorów, adiunktów, pracowników naukowo-badawczych zarówno z uczelni wyższych jak i instytutów, w tym z państwowych instytutów badawczych, nadzorowanych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W konferencji udział wzięli również doradcy, brokerzy ds. innowacji w rolnictwie z wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie wraz z jego oddziałami oraz studenci, rolnicy, pracownicy instytucji pracujących na rzecz rolnictwa, fundacji i stowarzyszeń.
Patronat nad Konferencją objęli: Pani Anna Gembicka – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Jego Magnificencja Rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego prof. dr hab. Michał Jerzy Zasada. W imieniu Pani Minister, list skierowany do organizatorów i uczestników Konferencji odczytała Pani Natalia Latocha – Dyrektor Departamentu Innowacji, Cyfryzacji i Transferu Wiedzy w MRiRW. Pani Minister podziękowała za inicjatywę i pomysł zorganizowania niniejszego wydarzenia, szczególnie w kontekście współczesnych wyzwań, jakie stoją przed rolnictwem. „Jednostki doradztwa rolniczego aktywnie i na zasadach partnerskich współpracują z jednostkami naukowymi, m.in. poprzez wspólną organizację wydarzeń, wspólny udział w projektach krajowych i międzynarodowych. Jednak dla sprawnego funkcjonowania Systemu Wiedzy i Innowacji AKIS istotne jest, aby współpraca doradztwa i nauki miała charakter możliwie trwały” – podkreśliła Sekretarz Stanu. Uroczystego otwarcia konferencji dokonał JM Rektor SGGW profesor Michał Jerzy Zasada, który powiedział, że z radością przyjął organizację tej Konferencji właśnie murach Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego zwłaszcza, że doradztwo rolnicze z uczelniami jest bardzo mocno ze sobą związane i działa niemal w symbiozie. „Uczelnie dostarczają wiedzy i kadr, ale bez doradztwa nie można mówić o jakimkolwiek upowszechnianiu zmian technologicznych i systemowych w rolnictwie” – zaznaczył Rektor.
Wprowadzenie do tematyki Konferencji dokonali: Ireneusz Drozdowski – Dyrektor Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, dr hab. prof. SGGW Irena Suwara – Dziekan Wydziału Rolnictwa i Ekologii, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz dr inż. Sylwia Łaba – Dyrektor Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego. Pan Dyrektor Drozdowski zwrócił uwagę na wyzwania, które obecnie czekają przed doradztwem rolniczym w Polsce. Oczekiwania rolników są coraz większe od doradztwa. Rolnicy potrzebują pomocy nie tylko w obszarze doradztwa technologicznego, ale również klimatycznego czy środowiskowego. Dlatego też doradcy muszą ciągle rozwijać się i pogłębiać swoją wiedzę. Zdaniem dyrektora CDR, doradztwo rolnicze jest na tyle silne, na ile związane jest z nauką i ma zaplecze naukowe. Pan Dyrektor zwrócił również uwagę na rolę doradztwa w rozbudowywaniu Sieci Innowacji w Rolnictwie. Nowoczesne rozwiązania, transfer wiedzy z nauki do praktyki oraz łączenie podmiotów i osób zainteresowanych wdrożeniami innowacji w rolnictwie i na obszarach wiejskich, to klucz do dynamicznego rozwoju polskiej produkcji rolniczej i polskiej wsi. Z kolei Pani Dziekan Suwara przedstawiła dotychczasową szeroką współpracę pomiędzy Wydziałem Rolnictwa i Ekologii SGGW a Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie oraz wojewódzkimi ośrodkami doradztwa rolniczego. Dyrektor Sylwia Łaba również nawiązała do wieloletniej współpracy Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z wojewódzkimi ośrodkami doradztwa rolniczego, przede wszystkim przez pryzmat systemu zbierania i wykorzystywania danych rachunkowych z gospodarstw rolnych – FADN. Pierwszą cześć konferencji zakończyła dr inż. Małgorzata Sztoldman z CDR w Brwinowie, która wygłosiła prelekcję na temat 100 – letniej historii polskiego doradztwa publicznego w upowszechnianiu wiedzy rolniczej. Rok 2023 jest rokiem szczególnym dla polskiego doradztwa To właśnie 100 lat temu w 1923 roku, ówczesny minister rolnictwa i dóbr państwowych przeznaczył majątek Poświętne k/Płońska na cele kultury rolniczej i powołał instytucję pn. Ognisko Kultury Rolnej i Zakład Doświadczalny, które dało początek zinstytucjonalizowania doradztwa rolniczego w Polsce.
W kolejnej części konferencji, pracownicy naukowi Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB, tj. dr hab. Julian Krzyżanowski, profesor Instytutu oraz dr hab. Agnieszka Wrzochalska, również profesor Instytutu zaprezentowali wyniki badań ankietowych i fokusowych, które w IV kwartale 2022 roku, IERiGŻ-PIB wykonał na zlecenie Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie, na temat stanu współpracy pomiędzy publicznymi jednostkami doradztwa rolniczego (JDR) a publicznymi uczelniami rolniczymi.
Z tych badań powstał również raport, który jest ogólnodostępny na stronach internetowych CDR orz IERiGŻ-PIB. Z przeprowadzonych badań wynika, że współpraca pomiędzy uczelniami a jednostkami doradztwa rolniczego ma miejsce i to od wielu lat. Jest to wniosek pozytywny, jednak ocena tej współpracy jest zróżnicowana. Najwięcej ośrodków doradztwa ocenia ją jako dobra i bardzo dobra. Co ma wpływ na ocenę tej współpracy?. Zdaniem respondentów są to przede wszystkim kwestie finansowe, wzajemne zaufanie, częstotliwość kontaktów, realizacja wspólnych przedsięwzięć i projektów. Istotne jest również, że ODR-y współpracują z uczelniami na bieżąco a jakość tej współpracy z punktu widzenia nowej wiedzy i korzyści dla publicznego doradztwa rolniczego w Polsce, oceniana jest wysoko i bardzo wysoko. Generalnie badania wykazały wiele korzyści ze współpracy JDR z uczelniami, tj. wdrażanie nowych modeli rozwoju rolnictwa konwencjonalnego, korzystanie z dorobku naukowo-badawczego w zakresie agroekologii, techniki rolniczej, cyfryzacji oraz postępu biologicznego. Jeżeli chodzi o tematy, których powinna dotyczyć ta współpraca w przyszłości, to lista jest bardzo długa, ale wspólnym jej mianownikiem jest tematyka innowacji w rolnictwie. Zarówno jednostki doradztwa rolniczego, jak i uczelnie są zgodne w ocenie, że system wiedzy i innowacji w rolnictwie (AKIS) w Polsce wymaga dalszego rozwoju i modyfikacji. Należy również lepiej wykorzystać potencjał ODR-ów we wspólnie z uczelniami prowadzonymi badaniami na rzecz innowacji w rolnictwie.
Podczas konferencji zaprezentowano również dotychczasowe dobre praktyki współpracy pomiędzy nauką a doradztwem rolniczym. Pani Małgorzata Micińska – Wąsik, Zastępca Dyrektora Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Olsztynie, na przykładzie własnego regionu przedstawiła kilka takich przykładów m.in. realizowanych we współpracy z Uniwersytetem Warmińsko – Mazurskim. Z kolei Pan Andrzej Szmalc, Pełnomocnik Rektora SGGW ds. współpracy z gospodarką i Prezes Zarządu Innotech4Life – spółki celowej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego zaprezentował przykłady upowszechniania wyników badań oraz prac naukowo-rozwojowych w obszarze rolnictwa. Prezes Szmalc zwrócił uwagę na konieczność budowania szerokiej platformy współpracy w upowszechnianiu osiągnieć naukowych. Obecne oczekiwania sektora rolnego są bardzo duże. Jej mieszkańcy potrzebują przede wszystkim stabilności biznesowej, dostępu do nowych technologii i uzyskania przewagi ekonomicznej. Konieczne jest również tworzenie instrumentów dla transformacji cyfrowej w rolnictwie.
W ostatniej części konferencji odbył się panel dyskusyjny z udziałem przedstawicieli świata nauki i doradztwa rolniczego. W dyskusji udział wzięli: prof. dr hab. Krzysztof Jankowski, Dziekan Wydziału Rolnictwa i Leśnictwa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie; dr hab. Stanisław Samborski, prof. SGGW, Zastępca Dyrektora Instytutu Rolnictwa Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego; dr hab. Arkadiusz Sadowski, prof. UPP z Wydziału Ekonomicznego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu; dr Mirosław Drygas z Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa – PAN w Warszawie oraz dyrektorzy wojewódzkich ośrodków doradztwa rolniczego, tj. Damian Godziński z Warmińsko-Mazurskiego i Jacek Sommerfeld z Wielkopolskiego ODR. Moderatorem dyskusji był dr hab. Marek Wigier, profesor Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej -PIB. W trakcie dyskusji poruszono kilka ważnych kwestii dotyczących współpracy doradztwa rolniczego z ośrodkami naukowymi oraz wyzwań jakie stoją przed doradztwem publicznym w związku z nowym okresem finansowania wspólnej polityki rolnej na lata 2023-2027 i stawianych wymogów klimatycznych i środowiskowych w rolnictwie. Dyskutowano również na temat mechanizmów, które należałoby wprowadzić, aby stymulować współpracę i wzmocnić transfer wiedzy pomiędzy nauką/uczelniami a doradztwem rolniczym. Rozmawiano również o czynnikach, które zachęciłyby absolwentów uczelni rolniczych do pracy w doradztwie oraz o tym, jakiego systemu doradztwa oczekują obecnie rolnicy w Polsce. Do panelistów pytania również skierowali uczestnicy Konferencji.
Ponad 5 godzinne wydarzenie podsumował Pan Ireneusz Drozdowski – Dyrektor CDR w Brwinowie, który podziękował uczestnikom konferencji za wspólne spotkanie i merytoryczną dyskusję na temat budowania trwałych więzi w transferze wiedzy i nauki pomiędzy uczelniami, instytutami naukowymi i doradztwem rolniczym.
Konferencję moderowali: dr inż. Aleksander Bomberski oraz dr inż. Małgorzata Sztoldman z Działu Innowacji w Rolnictwie, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie.
Publikacja „Stan współpracy pomiędzy publicznymi jdr a publicznymi uczelniami rolniczymi”
Źródło: Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie
