W dniu 13 grudnia 2022 r. Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego zorganizował konferencję podsumowującą projekt pn. „Innowacyjna metoda poprawy stanu mikrobiologicznego i trwałości przechowalniczej owoców żurawiny wielkoowocowej”, zrealizowany przez Grupę Operacyjną Original Food w ramach działania 16 „Współpraca” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020.
W konferencji wzięli udział partnerzy projektu, przedstawiciele instytucji związanych z rolnictwem a także doradcy oraz rolnicy zainteresowani tematyką innowacji w technologii przechowalniczej żurawiny wielkoowocowej.
Projekt zrealizowany został przez konsorcjum: Original Food (lider), Uniwersytet Rzeszowski, 2 rolników, Fundacja „Na zdrowie”, Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Warszawie.
Miejsce realizacji operacji: województwo: podkarpackie; powiat: stalowowolski; gmina: Radomyśl nad Sanem; miejscowość: Nowiny.
Okres realizacji: 09.02.2021 r. – 31.12.2022 r.
Przyznana pomoc na realizację projektu: 520 787 zł.
Główny cel:
Głównym celem operacji było opracowanie i wdrożenie innowacyjnej na skalę światową metody poprawy stanu mikrobiologicznego owoców żurawiny wielkoowocowej oraz trwałości przechowalniczej. Cel operacji osiągnięto poprzez rozbudowę istniejącej linii do zbioru owoców żurawiny wieloowocowej o zaprojektowany i wykonany prototypowy system pozwalający w układzie ciągłym prowadzić proces ozonowania łączonego z irradiacją promieniowaniem UV. Zastosowanie tej modyfikacji pozwoliło w znacznym stopniu obniżyć ocienienie mikrobiologiczne zebranych owoców, co bezpośrednio przełożyło się na wydłużenie ich trwałości przechowalniczej. W efekcie końcowym opracowana i wdrożona technologia ograniczyła istotnie straty powstałe podczas przechowania owoców. Ograniczenie tych strat pozytywnie wpłynęło nie tylko na efekt ekonomiczny produkcji tych owoców ale także wyeliminowało konieczność utylizacji pozostających odpadów organicznych. Odpady takie w środowiska ulegają procesowi fermentacji, co wiąże się z emisją gazów cieplarnianych. Wyprodukowane z użyciem wdrożonej, innowacyjnej technologii owoce stanowią produkt o nowych, polepszonych właściwościach jakościowych (prozdrowotnych).
Główne korzyści:
Głównym problemem wynikającym ze stosowania technologii zbioru „na mokro” jest zwiększone obciążenie mikrobiologiczne owoców, co jednocześnie kształtuje ich trwałość przechowalnicza oraz bezpośrednio wpływa na ich jakość. Zaprojektowane i wdrożone innowacyjne rozwiązanie technologiczne pozwoliło w bezpieczny i bez pozostałościowy sposób ten problem rozwiązań. Osiągnięto to poprzez zastosowanie nieinwazyjnych i bezpiecznych (dla owoców) czynników działających powierzchniowo, tj. gazowego ozonu oraz wysokoenergetycznego promieniowania UV-C. Implementacja tych czynników na odpowiednim, wytypowanym w procesie badawczym etapie zbioru pozwoliła wyprodukować owoce żurawiny wielkoowocowej o istotnie obniżonym obciążeniu mikrobiologicznym. Redukcja liczby mikroorganizmów na powierzchniach owoców skutkowała znaczącym wydłużeniem ich trwałości oraz ograniczeniem strat powstających podczas ich przechowywania, co zostało potwierdzone szeregiem badań laboratoryjnych i prac badawczo-rozwojowych. Opracowana i wdrożona innowacyjna technologia przyczyniła się nie tylko do wydłużenia trwałości przechowalniczej owoców ale także poprawy ich jakości. Ponadto poprzez ograniczenie ilości generowanych podczas przechowywania tych owoców odpadów organicznych opracowana technologia przyczynia się do ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko przyrodnicze oraz do łagodzenia zmian klimatycznych. Odpady te wymagają składowania na wysypiskach odpadów organicznych, gdzie ulegają fermentacji przez co emitują do atmosfery szkodliwe gazy cieplarniane. Należy znaczyć, że opracowane rozwiązanie technologiczne wyróżnia się uniwersalnością i z powodzeniem mogą zostać zaadoptowane do wydłużania trwałości przechowalniczej i poprawy jakości innych gatunków owoców, w tym głównie jagodowych.
Zaimplementowana innowacyjna technologia, szczególnie zastosowanie procesu ozonowania owoców żurawiny wielkoowocowej przyczyniło się nie tylko do obniżenia obciążenia mikrobiologicznego i wydłużenia trwałości przechowalniczej ale także do modyfikacji poziomu zawartości antyoksydantów. Odpowiednia kombinacja warunków prowadzonego procesu ozonowania skutkowała wzrostem zawartości wybranych związków bioaktywnych w owocach, w tym głównie polifenolii i witaminy C. Zmiany te związane są z aktywacją układów enzymatycznych w owocach żurawiny wielkoowocowej, co skutkowało wzmożoną biosyntezą małocząsteczkowych antyoksydantów.
