W dniu 24 marca br. odbyło się webinarium pn. „Inteligentne wioski – polskie doświadczenia i wizja rozwoju„, którego celem było przedstawienie koncepcji funkcjonowania oraz działalności polskich projektów związanych z inteligentnymi wioskami. Wydarzenie zostało zorganizowane przez Estońską Sieć Obszarów Wiejskich we współpracy z Polską Siecią Obszarów Wiejskich (KSOW).
Moderatorem spotkania była Pani Ave Bremse z Estońskiej Sieci Obszarów Wiejskich.
W pierwszej kolejności Pan Jakub Stępień z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi omówił wizję funkcjonowania i działalności inteligentnych wiosek w Polsce. Podkreślił, iż wsparcie przygotowawcze na tworzenie koncepcji inteligentnych wiosek będzie realizowane w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.
Celem przygotowania koncepcji inteligentnych wiosek jest opracowanie skutecznych i nieszablonowych rozwiązań dla lokalnych problemów przy użyciu innowacyjnego podejścia. Należy wziąć pod uwagę m.in. wykorzystanie narzędzi cyfrowych i technologii telekomunikacyjnych, efektywniejsze wykorzystanie wiedzy, wykazanie korzyści dla społeczności lokalnej, w tym poprawę jakości życia, wzrost jakości usług lokalnych lub bezpieczeństwo, a także poszanowanie środowiska i klimatu, problemy niedoinwestowania, starzejącego się społeczeństwa, wyludnienie czy niewystarczające zatrudnienie.
Kolejnym etapem po stworzeniu koncepcji inteligentnych wiosek jest proces realizacji projektów w ramach tej koncepcji. W ramach Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 inicjatywa pilotażowa ma na celu: wsparcie realizacji grupy projektów opisanych w wybranej koncepcji, weryfikacja tych wniosków realizowana przez grupę ekspertów, preferencje dla kompleksowych (systemowych) koncepcji inteligentnych wiosek reagując na zdiagnozowane wcześniej potrzeby lokalnych społeczności.
Polska Sieć Obszarów Wiejskich (KSOW) już od 2017 r. wspiera rozwój inteligentnych wiosek w kraju, a jej działania szczegółowo przedstawił Pan Paweł Krzeczunowicz z Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Warszawie. Dyrektor Krzeczunowicz wymienił tutaj udział w grupie tematycznej ENRD ds. inteligentnych wiosek, dyskusje podczas spotkania Grupy Tematycznej LEADER, organizację międzynarodowych warsztatów w Warszawie nt. „Inteligentne wioski jako skuteczny sposób na odpowiedzi na kluczowe wyzwania na obszarach wiejskich”, które zgromadziły 120 uczestników z Polski i 10 krajów Europy, a także Komisji Europejskiej, ENRD, ELARD i Sieci Inteligentna Wioska, po raport końcowy „Inteligentna Wioska” prezentujący dobre praktyki inteligentnych wiosek z Polski i 5 krajów Europy oraz przygotowanie zaleceń w zakresie rozwoju inteligentnych wiosek i zaprezentowanie ich podczas Europejskiego Parlamentu Wiejskiego.
Ponadto Pan Paweł Krzeczunowicz wspomniał również o wspieraniu partnerów KSOW zainteresowanych realizacją projektów zgłoszonych w ramach konkursów organizowanych na szczeblu krajowym i regionalnym. Przykładem tego działania jest zrealizowany konkurs My Smart Village, dogłębne badanie inteligentnych wiosek w Polsce oraz publikacja „Koncepcja Inteligentnej Wioski. Przykłady z Polski”, szkolenia i warsztaty, wymiana wiedzy między LGD poprzez wizyty studyjne w Polsce i za granicą, ekspertyzy w zakresie inteligentnego rozwoju obszarów wiejskich na poziomie regionalnym.
Dodatkowo zaznaczył, ze Polska bierze udział w projekcie Smart Rural 21, którego celem jest promowanie i inspirowanie miejscowości wiejskich do opracowywania i wdrażania podejść oraz strategii inteligentnych wiosek w całej Europie oraz wyciągania wniosków i wspierania przyszłych interwencji politycznych dotyczących tego rozwiązania. Do udziału wybrano 21 miejscowości, w tym z Polski: Ostoja Natury, w Tomaszynie.
Na koniec Pan Paweł Krzeczunowicz omówił aktualne plany Polskiej Sieci Obszarów Wiejskich na lata 2022-2023. Wskazał m.in. na organizację szkolenia on-line mającego na celu podnoszenie i rozpowszechnianie wiedzy osób, które będą wspierać społeczności w przygotowaniu koncepcji Smart Village w ramach działania LEADER w okresie przejściowym i w kolejnych latach oraz przedstawiać przykłady projektów realizowanych w tym obszarze. Inteligentne Wioski będą najprawdopodobniej tematem spotkania Europejskiego Parlamentu Wiejskiego 2022, które Polska Sieć Obszarów Wiejskich współorganizuje w Kielcach w dniach 12-15 września 2022 r. oraz planowana jest kontynuacja wsparcia partnerów Sieci w ramach konkursu KSOW.
W dalszej części spotkania Pan Wojciech Weyna z Przedsiębiorstwa Społecznego Wioski Górnictwa Węgla Brunatnego sp. z o. o. przedstawił prezentację nt. „Wioska górnicza – kopalnia pomysłów na smart village”. Górnicza Wioska-wieś tematyczna to miejsce zlokalizowane na terenie wsi Piła, w powiecie tucholskim, w województwie kujawsko-pomorskim. Warto przeznaczyć więcej czasu na pobyt w wiosce. Co ciekawe, na terenie wsi stosunkowo niedawno odkryto, że na przełomie XIX i XX w. funkcjonowała kopalnia węgla brunatnego. Dzięki zaangażowaniu pasjonatów udało się odtworzyć wiele z jej elementów. Warto pamiętać, że to jedyna tego typu kopalnia węgla brunatnego w Polsce północnej.
Zachęcamy do zapoznania się z materiałami ze spotkania udostępnionymi pod linkiem Estonian Rural Network website oraz obejrzenia nagrania w wydarzenia na kanale YouTube – Youtube link
