W dzisiejszych czasach współpraca jako jedna z kompetencji emocjonalnych, stała się kluczową umiejętnością pracy w grupie oraz efektywnego współdziałania z innymi. W społeczności lokalnej budowanie współpracy to proces, który wymaga wysiłku i chęci, jednakże w efekcie przynosi pozytywne korzyści każdej ze stron. W sposób kompleksowy współpraca przyczynia się do rozwiązywania problemów społecznych oraz sprzyja osiąganiu wspólnych celów. To właśnie na niej opiera się tworzenie wewnętrznych więzi między członkami grupy, a także poczucie tożsamości z zespołem. W wielu środowiskach, gdzie współpraca wciąż nie jest postawą oczywistą, jej zaistnienie nosi znamiona innowacji.
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, w ramach którego wdrażane jest działanie „Współpraca”, daje możliwość opracowania i wprowadzenia do realizacji innowacji w rolnictwie. Wsparcie w ramach tego działania dotyczy tworzenia i funkcjonowania tzw. Grup Operacyjnych na rzecz innowacji (EPI) oraz realizacji przez te grupy projektów, których przedmiotem jest opracowanie i wdrożenie nowego lub znacznie udoskonalonego produktu (objętego załącznikiem I do Traktatu o funkcjonowaniu UE) lub nowych, albo znacznie udoskonalonych technologii, lub metod organizacji, lub metod marketingu, dotyczących produkcji, przetwarzania lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych objętych ww. załącznikiem. Możliwe jest także realizowanie operacji z zakresu tworzenia lub rozwoju krótkich łańcuchów dostaw lub rynków lokalnych, dotyczących produkcji, przetwarzania, lub wprowadzania do obrotu ww. produktów. Działanie „Współpraca” w swoim założeniu zakłada nawiązywanie współpracy pomiędzy rolnikami, właścicielami lasów, jednostkami naukowymi, przedsiębiorcami czy podmiotami świadczącymi usługi doradcze. Jest to zatem ta część PROW, w której sama współpraca została podniesiona do rangi celu, równouprawnionego z merytorycznymi celami danych operacji.
Finansowe wsparcie w tym działaniu może być przeznaczone na aktywne poszukiwanie nowatorskich rozwiązań w produkcji rolnej przez podmioty posiadające różnorodne doświadczenie, wiedzę i umiejętności. Działanie ma na celu zwiększenie zastosowania innowacji w polskim rolnictwie, produkcji rolnej oraz na obszarach wiejskich. Rezultaty wypracowane przez poszczególne grupy EPI w ramach dofinansowania mają trafiać do szerokiej grupy odbiorców. Projekty wymagają współpracy. Jest ona tu warunkiem dostępowym, ale i oczekiwanym, trwałym efektem.
Współpraca to przede wszystkim relacje międzyludzkie, to kontakty interpersonalne z uwzględnieniem indywidualności oraz potrzeb każdego członka grupy. Odpowiedni dobór partnerów do realizacji projektu jest kluczowy dla prawidłowego funkcjonowania Grupy Operacyjnej, wspólnej realizacji oraz upowszechniania rezultatów projektu. Istota prawidłowej współpracy to szacunek i podejście biznesowe do wspólnej realizacji projektu. Inicjowanie powstania nowej Grupy Operacyjnej wiąże się z dużą odpowiedzialnością, obarczone jest również ryzykiem wynikającym z odmienności założeń każdego partnerstwa. Jest to także wielkie wyzwanie dla osób spoza środowiska partnerów grupy, w tym brokerów innowacji, pełniących role koordynacyjne i doradcze. Wypracowanie wspólnego stanowiska, w tym przynajmniej częściowe „odkrycie kart” i celów poprzez partnerów, stanowią podwaliny dobrej współpracy.
Analizując ilość złożonych wniosków w ramach działania Współpraca, w przeprowadzonych już naborach, można z łatwością zauważyć, że ilość podpisanych w konsekwencji umów na realizację operacji przez grupy jest znacznie mniejsza w porównaniu do ilości dokumentacji aplikacyjnych. W każdym kolejnym naborze zwiększa się jakość partnerstw i samych dokumentacji, co powoduje wzrost ilości podpisanych umów i realizowanych projektów. Można z tego wyciągnąć wniosek, że wraz ze wzrostem ilości podpisanych umów, wzrasta również świadomość osób, które przystępują do realizacji tego działania, co do istoty współpracy i konieczności ścisłego współdziałania w celu osiągania jakościowych celów. Wzrasta również poziom zaangażowania partnerów w projekt, zwłaszcza na poziomie jego przygotowania i opracowywania wniosku.
Na intensywność i jakość współpracy duży wpływ mają również wspomniani brokerzy innowacji, działający w ramach struktur regionalnych i krajowych instytucji doradczych. Ze swoją wiedzą, doświadczeniem i przygotowaniem metodycznym odgrywają oni dużą rolę w całym procesie przygotowania danej operacji, począwszy od pierwszych spotkań informacyjnych, a skończywszy na podpisaniu umowy z ARiMR. Nierzadko są osobami, które nie tylko prowadzą działania informacyjno-promocyjne w grupie, ale bardzo często czuwają nad prawidłowym przebiegiem i realizacją operacji. Są w pewnym sensie „spoiwem”, łączącym i spajającym grupę w celu zrealizowania i osiągnięcia założonych celów i czuwającym nad tworzeniem optymalnych warunków dla współpracy różnych podmiotów, mających nierzadko różne struktury, doświadczenia, indywidualne zasady i bardzo często różne priorytety. Brokerzy są zatem zarówno strażnikami i weryfikatorami innowacji, a więc – jako specjaliści – osobami oceniającymi merytoryczną przydatność projektu, ale także moderatorami pobudzającymi do działania i katalizatorami procesu dochodzenia partnerów grupy do wspólnego celu, czy zdania na dany temat. W wielu przypadkach i środowiskach są jedynymi gwarantami współpracy – jej nawiązania, ugruntowania i być może nadziei na to, że stanie się ona stałą wartością pielęgnowaną w przyszłości. Ze względu na planowane, kolejne nabory wniosków w ramach działania „Współpraca” w grudniu 2021 r. na tworzenie krótkich łańcuchów dostaw oraz w maju 2022 r. na projekty tzw. „dużej współpracy”, zachęcamy osoby i instytucje zainteresowane realizacją operacji, związanych z innowacjami w rolnictwie do współpracy z brokerami innowacji, działającymi w strukturach CDR i ODR.
Listę brokerów znajdziecie Państwo na stronie https://sir.cdr.gov.pl/kontakt/ , a więcej informacji o działaniu Współpraca znajduje się na stronach:
https://sir.cdr.gov.pl/dzialanie-wspolpraca
https://www.gov.pl/web/arimr/dzialanie-16-wspolpraca2
Autor: Przemysław Lecyk, CDR Oddział w Poznaniu
Źródło: HORYZONT CDR 6/2021
