W Krajowym Rejestrze znajduje się dość długa lista odmian buraka cukrowego i ma tendencję wzrostową. W roku 2018 do Krajowego Rejestru odmian roślin rolniczych wpisano 116 odmian buraka cukrowego. Obecnie na tej liście znajduje się 129 odmian buraka cukrowego z czego 25% to odmiany krajowe, resztę stanowią odmiany zagraniczne.
W 2019 roku Centralny Ośrodek Badania odmian roślin uprawnych zarejestrował 17 nowych odmian, w tym 2 odmiany polskie – Jantar i Klara oraz 15 zagranicznych: Bielik, BTS 1125 N, Coati, Everest, FD Benji, FD Drift, FD Glisse, FD Raid, Fronta, Hubertus, Moringa, Opoka, Stepanka KWS, Valzer, Wojownik.
Poniżej przedstawiono krótką charakterystyka odmian buraka cukrowego wpisanych do Krajowego Rejestru w roku 2019. Wszystkie odmiany są diploidalne, z deklarowaną odpornością na rizomanie. Nowe odmiany prezentują różne typy użytkowania: normalny – 10 odmian; normalno – cukrowy – 3; cukrowy – 2; normalno – plenny – 1; plenny – 1.
Jantar – odmiana typu normalnego (N). Plon korzeni powyżej wzorca, plon cukru duży. Jakość technologiczna średnia. Dość mała odporność na chwościka buraka. Przy uprawie odmiany w warunkach sprzyjających występowaniu chwościka należy przewidzieć bardziej intensywną ochronę. Hodowca: Kutnowska Hodowla Buraka Cukrowego sp. z o.o.
Klara – jedna z najnowszych polskich odmian buraka cukrowego. Reprezentuje normalno – cukrowy (NZ) typ użytkowy. Charakteryzuje się wysokim plonem cukru i prawidłowo zbilansowaną proporcją pomiędzy plonem korzeni, a zawartością cukru.
Hodowca: Wielkopolska Hodowla Buraka Cukrowego sp. z o.o.
Bielik – odmiana typu normalnego (N). Plon korzeni dość duży, plon cukru duży. Jakość technologiczna dość dobra, zawartość azotu szkodliwego i sodu dość niska, potasu – średnia. Odporność na chwościka buraka średnia. Hodowca: Sesvanderhave N.V./S.A.
BTS 1125 N – odmiana typu normalnego (N). Charakteryzuje się dużym plonem korzenia i cukru. Jakość technologiczna średnia: zawartość cukru poniżej wzorca, zawartość azotu szkodliwego dość niska, potasu – średnia, sodu – wysoka. Hodowca deklaruje odporność na chwościka buraka i mątwika burakowego. Hodowca: Betaseed GmbH
Coati – typ użytkowy normalno – plennego (NP). Plon korzeni bardzo duży, a cukru duży. Jakość technologiczna gorsza od wzorca. Odporność na chwościka buraka – średnia. Hodowca: Sesvanderhave N.V./S.A.
Everest – typ użytkowania – odmiana plenna (P). Zawartość cukru w korzeniach duża i plon cukru duży. Jakość technologiczna gorsza od wzorca. Średnia odporność na chwościka. Odmiana tolerancyjna na mątwika burakowego (wg Hodowcy). Hodowca: MariboHilleshög ApS
FD Benji – odmiana typu normalnego (N). Plon korzenia i cukru duży. Jakość technologiczna gorsza od wzorca. Odmiana średnio odporna na chwościka, ale tolerancyjna na mątwika burakowego. Hodowca: SAS Florimond Desprez Veuve & Fils
FD Drift – odmiana należy do typu normalnego (N). Plony korzeni i cukru są bardzo wysokie. Jakość technologiczna średnia. Odmiana średnio odporna na chwościka buraka.
Hodowca: SAS Florimond Desprez Veuve & Fils
FD Glisse – odmiana typu cukrowego (C). Plon korzeni poniżej wzorca, plon cukru dość duży. Jakość technologiczna dość dobra. Średnia odporność na chwościka.
Hodowca: SAS Florimond Desprez Veuve & Fils
FD Raid – odmiana typu normalnego (N). Plony korzeni i cukru bardzo duży. Jakość technologiczna średnia. Odmiana średnio odporna na chwościka buraka.
Hodowca: SAS Florimond Desprez Veuve & Fils
Fronta – odmiana prezentuje normalny typ użytkowy (N), tolerancyjna na mątwika burakowego, o dość małej odporności na chwościka. Plony korzeni i cukru na poziomie wzorca. Jakość technologiczna średnia. Przy uprawie odmiany w warunkach sprzyjających występowaniu chwościka należy uwzględnić bardziej intensywną ochronę. Hodowca: DLF Seeds A/S
Hubertus – odmiana typu normalno – cukrowego (NC). Plon korzeni powyżej wzorca, plon cukru duży. Jakość technologiczna średnia. Dość mała odporność na chwościka buraka. Przy uprawie odmiany w warunkach sprzyjających chwościkowi należy przewidzieć bardziej intensywną ochronę. Hodowca deklaruje, tolerancję odmiany na mątwika burakowego. Hodowca: Strube D&S GmbH
Moringa – Odmiana typu normalnego (N). Plon korzeni powyżej wzorca, cukru dość duży. Jakość technologiczna gorsza od wzorca. Odporność na chwościka buraka powyżej średniej. Hodowca: Sesvanderhave N.V./S.A.
Opoka – odmiana typu normalno-cukrowego (NC). Plon korzeni powyżej wzorca, plon cukru duży. Jakość technologiczna średnia. Odporność na chwościka buraka dość duża.
Hodowca: Sesvanderhave N.V./S.A.
Stepanka KWS – odmiana typu cukrowego (C). Plon korzeni i cukru poniżej wzorca. Jakość technologiczna dobra. Odporność na chwościka buraka średnia.
Hodowca: KWS Saat SE & Co. KGaA
Valzer – odmiana typu normalnego (N). Plon korzeni powyżej a, plon cukru poniżej wzorca. Jakość technologiczna średnia. Bardzo duża odporność na chwościka. Hodowca: DLF Seeds A/S
Wojownik – Odmiana typu normalno-cukrowego (NC). Plon cukru duży, a korzeni powyżej wzorca. Jakość technologiczna gorsza od wzorca; zawartość cukru dość wysoka, zawartość azotu szkodliwego dość wysoka, potasu – wysoka, sodu – średnia. Odmiana tolerancyjna na mątwika burakowego (wg hodowcy), o dość dużej odporności na chwościka buraka. Hodowca: Sesvanderhave N.V./S.A
Tabela 1
Plon korzeni i plon technologiczny cukru nowych odmian wg badań COBORU w 2017 – 2018
| Odmiana | Plon korzeni | Plon technologiczny cukru |
Odmiana |
Plon korzeni |
Plon technologiczny cukru | |||||
| 2018 | 2017 | 2018 | 2017 | 2018 | 2017 | 2018 | 2017 | |||
| Wzorzec, dt z ha, % | Wzorzec, dt z ha | Wzorzec, dt z ha, % | Wzorzec, dt z ha | |||||||
| 805 | 889 | 127,2 | 139,2 | 805 | 889 | 127,2 | 139,2 | |||
| Jantar | 98 | 103 | 100 | 103 | FD Raid | 104 | 103 | 105 | 103 | |
| Klara | 103 | 105 | 103 | 103 | Fronta | 99 | 104 | 99 | 101 | |
| Bielik | 101 | 105 | 100 | 104 | Hubertus | 99 | 104 | 101 | 105 | |
| BTS 1125 N | 102 | 104 | 103 | 102 | Moringa | 99 | 102 | 100 | 102 | |
| Coati | 102 | 113 | 99 | 107 | Opoka | 98 | 105 | 101 | 105 | |
| Everest | 107 | 107 | 100 | 101 | Stepanka KWS | 93 | 98 | 98 | 99 | |
| FD Benji | 102 | 106 | 102 | 105 | Valzer | 99 | 102 | 97 | 100 | |
| FD Drift | 104 | 106 | 106 | 105 | Wojownik | 99 | 105 | 101 | 106 | |
| FD Glisse | 98 | 99 | 101 | 102 | ||||||
Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej (IERiGŻ) przewiduje, że średni plon korzeni buraka cukrowego wyniesie około 60 t/ha, a technologiczny plon cukru około 9 t/ha. Produkcja cukru wyniesie ok. 2150 tys. ton i będzie większa od krajowego zużycia, które wynosi ok. 1800 tys. ton. Powierzchnia upraw buraków cukrowych to około 240 tys. ha i jest nie co większa niż w roku ubiegłym.
Ceny cukru na rynku krajowym wykazują tendencję wzrostową. W lipcu 2019 r. średnia cena zbytu cukru w workach wyniosła 1,68 zł/kg i była o 0,8 % wyższa niż w czerwcu br., a o 2,4 % niższa niż przed rokiem. Wzrost cen jest niekorzystny dla konsumentów, w tym dla przedsiębiorstw wtórnego przetwórstwa żywności, gdyż będzie skutkował wyższymi kosztami przetwórstwa. Natomiast wypłynie pozytywnie na sytuację ekonomiczno – finansową przemysłu cukrowniczego w 2019 r.
Tabela 2
Preferowana lista odmian buraka cukrowego dla plantatorów
| Lp. | Odmiana | Odporność deklarowana COBORU | Rok rejestracji | Odmiana | Odporność deklarowana COBORU | Rok rejestracji |
| Firma nasienna: Betaseed | Firma nasienna: KHBC | |||||
| 1 | BTS 3865 | Rh | 2018 | Fantazja | Rh, Cr | 2015 |
| 2 | Firma nasienna: DLF | Jaromir | Rh, Cr | 2018 | ||
| 3 | Bravura | Rh | 2017 | Krajan | Rh | 2016 |
| 4 | Contenta | Rh, N | 2015 | Kujavia | Rh | 2017 |
| 5 | Vinnare | Rh, A | 2018 | Firma nasienna: SESV | ||
| 6 | Firma nasienna: Florimond Desprez | Ozon | Rh | 2017 | ||
| 7 | FD Taekwondo | Rh, N | 2016 | Traper | Rh, N | 2018 |
| 8 | Firma nasienna: Maribo | Tur | Rh, Cr, N | 2018 | ||
| 9 | Diplomat | Rh | 2017 | Firma nasienna: Strube | ||
| 10 | Pacific | Rh, Cr | 2018 | Denzel | Rh | 2015 |
| 11 | Zeltic | Rh, Cr, N, | 2016 | Lancaster | Rh, N | 2016 |
| 12 | Firma nasienna: WHBC | Mazur | Rh | 2017 | ||
| 13 | Jagiellon | Rh, Cr | 2018 | |||
| 14 | Marynia | Rh | 2017 | |||
Legenda; Rh – rizomania, Cr – cercospora, N – nematody, A – aphanomyces
