Grupa Operacyjna jest pionierskim rozwiązaniem, które zgodnie z planem wdrażania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 ma za zadanie motywować do współpracy w ramach tworzonych spółek lub konsorcjów. Utworzenie Grupy Operacyjnej „Moja Soja” jest wzorcowym przykładem wieloletniej współpracy między przedsiębiorstwem a uniwersytetem na rzecz wdrażania innowacji w rolnictwie i rozwoju obszarów wiejskich.
Historia powstania Grupy Operacyjnej
Konsorcjum Moja Soja powstało w wyniku rosnącego zapotrzebowania na konwencjonalne odmiany soi bez GMO w województwie wielkopolskim i kujawsko-pomorskim. Formalna współpraca między biznesem, rolnikami, nauką i doradztwem, umożliwia skorzystanie ze wsparcia finansowego w ramach działania „Współpraca” przeznaczonego dla Grup Operacyjnych.
Na etapie tworzącego się konsorcjum bardzo duże znaczenie miała współpraca z Ośrodkami Doradztwa Rolniczego, które są jednostkami odpowiedzialnymi za wdrażanie działania ,,Współpraca’’ na poziomie województwa. Pomoc i wsparcie dyrektora KPODR Minikowo dr Ryszarda Kamińskiego oraz brokera innowacji CDR o/Warszawa Aleksandra Bomberskiego, miało duże znaczenie w na etapie zarówno tworzenia jak i funkcjonowania konsorcjum.
W styczniu 2017 roku powstała grupa inicjatywna, a w jej skład weszli: dr hab. inż. Anna Wenda-Piesik profesor Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, dr hab. inż. Piotr Dorszewski z KPODR w Minikowie, Aleksander Bomberski z CDR o/Warszawa oraz Andrzej Bąk z Przedsiębiorstwa Lechpol. Wszyscy członkowie grupy inicjatywnej zaangażowali się z sukcesem w poszukiwanie rolników zainteresowanych uprawą i skarmianiem wyprodukowanej we własnym gospodarstwie soi. Broker innowacji przedstawił zainteresowanym wstępną koncepcję utworzenia konsorcjum i możliwości aplikowania o środki finansowe w ramach działania ,,Współpraca”. W efekcie przeprowadzonych kilkunastu spotkań i konsultacji udział w programie zaproponowano 5 rolnikom przekonanym o korzystnym wpływie udziału w projekcie na rozwój ich gospodarstw.
W lutym 2017 roku zadecydowano o ostatecznym składzie konsorcjum, określono rolę każdego z partnerów oraz przyjęto nazwę Grupy Operacyjnej „Moja Soja”. Liderem Konsorcjum zostało przedsiębiorstwo Lechpol sp. z o.o., a jego przedstawiciel – Andrzej Bąk – objął funkcję kierownika projektu i prac nad wnioskiem o dofinansowanie z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
W lipcu 2017 roku została podpisana Umowa Konsorcjum. Tego samego miesiąca przedstawiciel spółki Lechpol złożył wniosek w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o przyznanie pomocy finansowej, której przedmiotem jest realizacja operacji pt. ,,Soja w województwach kujawsko-pomorskim i wielkopolskim – innowacyjne rozwiązania w uprawie i skarmianiu dla gospodarstw rolnych.” Projekt w toku oceny wniosków uzyskał 40 punktów i znalazł się na 3. miejscu w ogólnokrajowym rankingu określającym kolejność przysługiwania pomocy w ramach działania ,,Współpraca”.
W maju 2018 roku w siedzibie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie została podpisana umowa pomiędzy Agencją a członkami Konsorcjum Moja Soja.
Główne założenia realizowanej operacji
W celu maksymalizacji plonów i minimalizacji kosztów uprawy soi, Grupa Operacyjna Moja Soja prowadzi badania i testy polowe odpowiednich odmian soi i inokulantów do nasion. Ponadto, pięć gospodarstw rolnych z województwa wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego prowadzi do końca 2019 roku na obszarze 5 hektarów plantacje rozwojowe. Nasiona soi uzyskiwane z gospodarstw partnerów konsorcjum są przeznaczane do skarmiania trzody chlewnej i bydła mlecznego we własnych gospodarstwach. Dwóch rolników zakupiło w ramach projektu ekstrudery[1], za które otrzymali 50% refundacji. Pozostałych 3 gospodarzy otrzymało 90% refundację na usługi ekstruzji, dzięki czemu mogli uzyskać ekstrudowaną śrutę sojową gotową do skarmiania we własnej produkcji zwierzęcej.
Głównym celem operacji jest zwiększenie dochodów w gospodarstwach rolnych poprzez przedstawienie rolnikowi kompleksowej metodologii uprawy, nawożenia i ochrony konwencjonalnych odmian soi, wyselekcjonowanych w ramach badań terenowych. Ponadto odmiany soi wyselekcjonowane podczas testów poletkowych charakteryzują się najwyższą wydajnością również pod kątem śruty sojowej do żywienia zwierząt w optymalnie zbilansowanych paszach. Za ten element projektu odpowiadają naukowcy z Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy oraz Specjaliści z Ośrodka Doradztwa Rolniczego. Pod koniec 2019 roku na ostatnim etapie projektu zostanie przeprowadzona przez ekonomistów KPODR Minikowo analiza ekonomiczna opłacalności uprawy soi dla skarmiania trzody chlewnej i bydła mlecznego.
Główne korzyści z zastosowania rezultatów operacji dla rolnika
Zastosowanie innowacyjnych elementów uprawy soi oraz uwzględnienie zmieniających się potrzeb rynkowych, umożliwi uczestnikom konsorcjum i współpracującym rolnikom znaczne podniesienie dochodów. Zastosowane innowacje z jednej strony umożliwiają realizację prorynkowych zmian zmierzających do dywersyfikacji produkcji rolnej, a z drugiej strony wzmacniają korzystny dla rolnika efekt ekonomiczny. Korzystne warunki środowiskowe istniejące w Polsce i brak dużego wyboru bezpiecznej żywności o wysokiej jakości i plonowaniu, potwierdzają potrzebę uprawy polskich odmian soi bez GMO. Również aktualnie trendy rynkowe w skali krajowej i europejskiej potwierdzają potrzeby konsumentów na bezpieczną żywność wysokiej jakości, wzmacniają potrzebę rozwoju metod uprawy polskich źródeł soi bez GMO.
Niewątpliwie dodatkowym atutem partnerstwa w Grupach Operacyjnych jest ich międzynarodowy charakter, umożliwiający wzajemną współpracę, wymianę doświadczeń i dodatkowe dofinansowanie. Przykładem takiej współpracy jest kolejny szczyt Grup Operacyjnych „AGRI Innovation Summit”, organizowany przez Komisję Europejską, który odbył się w dniach 25-26 czerwca 2019 r. w Lisieux w którym uczestniczyli przedstawiciele Grup Operacyjnych „Moja Soja” oraz „Pradawne Ziarno”.
Innowacje polegające na wprowadzaniu nowych, bezpiecznych, dobrze plonujących roślin uprawnych, mogą przynieść większe korzyści ekonomiczne w polskich gospodarstwach, zalecamy ich wdrażanie. Z tego względu zachęcamy do śledzenia wydarzeń i konferencji organizowanych w ramach konsorcjum „Moja Soja”. Na odpowiedź czy soja podzieli sukces kukurydzy musimy jeszcze poczekać jednakże ocieplający się klimat w Polsce świadczy o możliwej ekspansji upraw tej ciepłolubnej rośliny w najbliższych latach.
Więcej informacji w artykule pt. „Grupa Operacyjna Moja Soja – czy uprawa soi w Polsce stanie się równie popularna jak kukurydzy?”, opracowanym przez brokera innowacji – Aleksandra Bomberskiego – Pobierz artykuł
Dodatkowe informacje i materiały dotyczące projektu
Aby uzyskać dodatkowe informacje i być na bieżąco z wydarzeniami i efektami pracy związanymi z Grupą Operacyjną „Moja Soja” zachęcam do kliknięcia w poniższe linki oraz obejrzenia reportażu wyemitowanego przez TVP1:
https://vod.tvp.pl/video/to-sie-oplaca,11092018,38603217
Osoby zainteresowane wdrażaniem innowacyjnych rozwiązań w rolnictwie zachęcamy do kontaktu z brokerami innowacji działającymi w ramach CDR i WODR oraz odwiedzania naszej strony internetowej:
Tekst: Aleksander Bomberski – Broker innowacji, Zespół Innowacji w Rolnictwie ds. obsługi SIR, tel.: 693 021 602, e-mail: a.bomberski@cdr.gov.pl
Zdjęcia: Aleksander Bomberski, Grupa Operacyjna „Moja Soja”, Piotr Prus
[1] Ekstruzja: przetwarzanie surowców i materiałów pochodzenia biologicznego na cele spożywcze lub paszowe polegające na ich przetłaczaniu przez ekstrudery pod wysokim ciśnieniem i w wysokiej temperaturze (140–180 °C) do komory schładzającej. Ekstruzja poprawia strawność składników pokarmowych. Leszek Mościcki, Perspektywy rozwoju ekstruzji w Polsce w: „Przegląd Zbożowo-Młynarski” 6/1992, s. 1-3.
