Postęp w hodowli roślin uprawnych można określić jako sumę różnych elementów wartości gospodarczej i użytkowej wnoszonych przez nowo powstałe odmiany. Efektem prowadzenia hodowli twórczej odmian roślin uprawnych, jest poprawa ich parametrów rozwojowych, ważnych zarówno z agrotechnicznego, jak i użytkowego punktu widzenia.
Do najważniejszych z nich możemy zaliczyć:
• zwiększenie poziomu plenności,
• poprawę wartości żywieniowej, paszowej bądź technologicznej uzyskiwanego plonu,
• uzyskanie wysokiej odporności na stresy biotyczne (patogeny), fizyczne (deficyty, trudne warunki atmosferyczne) i inne.
Należy zaznaczyć, iż cięgle zmieniające i rozwijające się społeczeństwa oraz wymogi współczesnych nam czasów, wpływają na określanie nowych trendów w hodowli i modyfikację już istniejących przed nią celów priorytetowych. Wyższy standard jakości życia i żywienia, pociąga za sobą wzrost wymagań współczesnych ludzi odnośnie jakości surowców przeznaczonych do produkcji artykułów spożywczych i pasz. W odniesieniu do hodowli taka systematyczna zmiana pokoleniowa pociąga za sobą nowe wyzwania polegające m.in. na podnoszeniu jakości produktów roślinnych już na etapie hodowlanym. Kolejnym z aspektów, na który zwraca się obecnie uwagę przy tworzeniu odmian jest ochrona środowiska naturalnego co najczęściej przejawia się w pracach dostosowujących potrzeby roślin do konkretnego typu środowiska.
Postęp biologiczny najczęściej mierzony jest na dwa sposoby:
I – poprzez liczbę nowo wpisanych odmian do rejestru krajowego lub wspólnotowego. Te, które są już od pewnego czasu, posiadają wymierną wartość gospodarczą, a nowe na ich tle muszą wykazywać co najmniej porównywalną jakość. W praktyce oznacza to, że każda nowo wpisana do rejestru odmiana jest lepsza od już istniejących i wnosi pewną dozę innowacyjności w postęp biologiczny.
II – przyrost plonu powodowany przez zastosowanie w uprawie nowo zarejestrowanej odmiany. Analizując ten parametr można stwierdzić, że w ostatnim dziesięcioleciu najwyższy postęp biologiczny wnosiły nowe odmiany pszenżyta, pszenicy oraz odmiany mieszańcowe żyta.
Hodowla nowych odmian jest procesem ciągłym i dynamicznym. Corocznie rejestruje się wiele nowych odmian. W związku z tym istnieje potrzeba weryfikowania ich wartości gospodarczej w warunkach klimatyczno-glebowych konkretnego województwa. Aby wspomóc rolników w doborze najlepszych odmian do posiadanego stanowiska stworzono system PDO. PDO, czyli Porejestrowe Doświadczalnictwo Odmianowe pozwala, aby użytkownicy odmian mogli dokonywać ich wyboru nie w oparciu o ulotki reklamowe, lecz na podstawie obiektywnie wykonanych doświadczeń. System ten istnieje w strukturze wojewódzkich zespołów od ponad 20 lat, ułatwiając rolnikom efektywniejsze wykorzystanie postępu biologicznego i umożliwiając wykorzystanie czynnika odmianowego do poprawy rentowności gospodarstw rolnych i podniesienia jakości uzyskiwanych plonów.
Celem poznania więcej szczegółów w tym temacie, zachęcamy do zapoznania się z broszurą pn. „Postęp w hodowli roślin jako stały element innowacyjności w rolnictwie” , opracowaną w ramach SIR przez Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Lubaniu – pobierz broszurę
